This post is also available in:
Nederlands (Dutch)
Het oude bestuur van de Raad van Beheer werkte hard aan eigen ondergang.
8 december 2020
Met het door de Raad van Beheer ingevoerde IT4dogs systeem werd hard gewerkt aan de ondergang van de stamboomhond in Nederland. Het is niet de schuld van het systeem, het systeem werkt waarschijnlijk, ondanks de bijhorende kinderziektes, uitstekend maar de wijze waarop het gebruikt zou gaan worden. De Raad van Beheer was met de wijze van gebruik en de openbaarheid van dit systeem de tak aan het af zagen waar ze op zaten.
Deze stelling vraagt om een nadere uitleg.
In Nederland wordt de rashond die bepaalde gezondheidstesten niet met het gewenste resultaat haalt veelal uitgestoten van het fokprogramma. Ook buitenlandse reuen zonder, of zonder alle gewenste testen worden praktisch gezien uitgesloten van het Nederlandse fokprogramma. We kunnen hierbij specifiek bijvoorbeeld denken aan de Handhavingscriteria voor kortsnuiten.
In andere landen wordt eerder een bepaalde combinatie teef/reu van honden uitgesloten. De combinatie matrix voor de BOAS testen van Cambridge zijn hier een duidelijk voorbeeld van. Een gezonde, niet door BOAS aangetaste hond mag paren met een hond die bijvoorbeeld matig is aangetast. Klinische honden blijven in elk geval van het fokprogramma uitgesloten. Het uitsluiten van te veel honden van het fokprogramma verkleint immers de populatie en verhoogt de genetische verwantschap met rasse schreden waardoor uiteindelijk het ras alsnog zal verdwijnen door een te hoge mate van genetische verwantschap en inteelt hetgeen van slechte invloed is op de prevalentie van genetische ziektes. Het belang hiervan hebben we in Nederland nog niet goed genoeg tussen de oren zitten in tegenstelling tot veel landen om ons heen.
Niet alleen in Groot Brittannië zet men in op combinaties maar ook in Vlaanderen is door Arnold Jacques van de Vlaamse Fokkerijcommissie en adviseur van de minister, een programma opgestart om zowel betreffende de erfelijke ziektes als de genetische verwantschap het tij te doen keren met de programma’s als ‘mate select’ en ‘pets for life’. Met een rode combinatie is het verboden te fokken, een groene combinatie is prima terwijl een oranje combinatie nog toelaatbaar is maar bedenkelijk. Op deze manier worden te populaire fokreuen vanzelf uitgerangeerd. Maar het grote voordeel van dit systeem is dat men niet te veel rashonden uitsluit van het fokprogramma hetgeen ten goede komt aan de verlaging van de genetische verwantschap binnen een populatie. Door de combinatie reu/teef en de kennis over de belangrijkste ziektes binnen deze combinatie te combineren met genetische verwantschap is het mogelijk met fokwaardeschatting de rassen langzaam te verbeteren. Ook zou het mogelijk kunnen zijn bepaalde ‘verre’ lijnen en onbekende populaties binnen het ras bloot te leggen en te betrekken binnen het fokprogramma zoals Pieter Oliehoek dat voor ogen heeft.
Een tweede voordeel van dit systeem is dat men buitenlandse reuen niet hoeft uit te sluiten omdat ze niet in Nederland getest zijn en misschien niet alle testen hebben gedaan die in Nederland vereist zijn. Men zou de buitenlandse reu een wat lagere inschaling kunnen meegeven bij de niet uitgevoerde gezondheidstesten waardoor men gedwongen wordt een gezond geteste teef voor de paring met de buitenlandse reu in te zetten. Op deze manier wordt de internationale populatie alsnog ontsloten hetgeen een gunstig resultaat heeft op de genetische verwantschap en de inteeltfactor van een combinatie. Iets wat voor veel kleine rashonden populaties eigenlijk een vereiste is om het ras in stand te kunnen houden.
Het meest opmerkelijke van de Vlaamse aanpak is wel de anonimiteit. Immers het draconische effect van openbaarheid is veelkoppig.
- Een voordeel van anonimiteit is dat honden niet gestigmatiseerd worden door ondergeschikte aandoeningen die eenvoudig uit het ras te fokken zijn. De matrix kan immers aantonen dat er met de teef wel gefokt mag worden met een reu die ‘schoon’ is.
- Al de gepubliceerde gezondheidstesten kunnen worden gebruikt om rassen te verbeteren. Daarom dient de kennis bij de Raad van Beheer en de betreffende rasverenigingen gebruikt te kunnen worden voor verbeteringsadviezen. Echter de openbaarheid ervan wordt door actiegroepen misbruikt om rassen zwart te maken in plaats van te verbeteren.
- Als alle ziektes openbaar terug te vinden zijn en te veel honden hierdoor uitgesloten worden van de fokprogramma’s door te strenge eisen en niet met combinaties te werken, zullen veel fokkers er voor kiezen niet meer te testen en zonder stamboom te fokken. Immers het bespaart je individuele zwartmakerij door de activisten alsook een heleboel testkosten. En zoals we op dit moment zien gaan niet geteste honden en kruisingen voor soms hogere bedragen de deur uit dan de geteste rashonden. Vaak vragen de kopers van honden ook niet voor een stamboom maar willen ze wel de onderliggende rashond. Dit vaak vanwege de kwaliteit van fokken, het stabiele karakter, goede socialisatie en de goede zorg en nazorg waarmee deze puppy’s worden geleverd.
Het ziet er dus naar uit dat het nieuwe bestuur van de Raad van Beheer betreffende de gezondheid van de rashond een serieuze uitdaging op haar bord heeft liggen waarvoor minstens een ‘task force’ voor nodig is. Na het geflopte Fairfok programma, de reactie hierop van de minister met een fokverbod voor kortsnuiten en het reactieve beleid van de Raad van Beheer de afgelopen twee jaar is het nu misschien tijd om na te denken over een serieuze aanpak van het probleem voordat de Universiteit van Utrecht onder druk van Dier& Recht en in opdracht van de minister haar vernietigende werk voor de rashond voort mag gaan zetten met ongenuanceerde en generalistische criteria die niks mogen kosten en de Rashond doen inruilen voor kruisingen die niks hoeven te testen zolang de neus maar langer is dan 0,5 van de schedellengte.
Misschien moeten we toch uit ons nationale isolement komen en eens serieus overleggen met onze buren alsook het programma van de BOAS testen van Cambridge maar snel laten over vliegen vanuit Groot Brittannië. Al is het maar om aan de rechter straks duidelijk te maken dat de CFR weinig zegt over BOAS en dat in tegenstelling tot de Cambridge test.
Stichting Ras en Recht